جایگاه چشم زخم
«البته نزدیک است که کافران به چشمان (بد) خود (چشم زخمت زنند و) از پایت در آورند، آن گاه که آیات قرآن بشنوند و (چون در فصاحتش حیرت کنند از شدت حسد) گویند که این شخص عجب دیوانه است ـ در حالى که این کتاب الهى جز ذکر و پند و حکمت براى عالمیان هیچ نیست.»
رسول خدا a در تفسیر آیه ی فوق فرمودند : «العین حق»، «چشم زخم حق است.» نیز می فرماید : «العین تدخل الرجل القبر و الجمل القدر»، «چشم زخم مرد سالم را در قبر و شتر سالم را در دیگ می کند.»[1]
حالا بر شخصیتی مثل پیامبر a اثر نمی کند بحث دیگری است . مگر می شود روح قدرتمند رسول خدا a تحت تاثیر روح های تنگ قرار گیرد ؟ آری روح ها می توانند بر همدیگر تاثیر گذارند ولی شرطش آن است که روح ها از همدیگر تاثیرپذیر باشند .
در موضوع چشم زخم قضیه از این قرار است که بعضی از روح ها در عین تنگ نظری ، در تمرکز روی موضوعی رشد کرده اند ، همان طور که بعضی از روح ها در عین وسعت ، در تمرکز روی موضوعی رشد کرده اند .
این که می فرمایند : نگاه به صورت مقدس امیرالمومنین A ثواب دارد ، به جهت بهره مندی از روح متعالی آن حضرت است . چون روحی که پشت این صورت قرار دارد آن قدر با برکت و نسبت به بقیه دلسوز و مهربان می باشد که انسان با نظر به آن حضرت از آن روح متاثر می شود . یا اینکه می گویند به دیدن ارحام بروید تا روحتان تغذیه شود ، چون ارحام نظر لطف به ما می کنند و روحمان وسعت می یابد . ائمه D که جای خود دارد ، حتی علمایی که روی خود زحمت کشیده اند می توانند آنچنان روح انسان را تحت تاثیر قرار دهند که میل او تغییر کند . یکی از رفقای خوب ما می گفت دلم می خواست از یک سلسله افکار راحت شوم ولی زورم به خودم نمی رسید ، خدمت یکی از علماء رفتم و عرض کردم حاج آقا شما به من بفرمائید این افکار را از ذهنم دور بریزم . آن عالم قضیه دستش بود به من دستور دادند که دیگر آن طور فکر نکنید و آن افکار را دور بریزید . رفیق ما می فرمود بعد از آن دیگر آن فکرها از ذهنم رفت. آری تاثیر افکار بر افکار یک واقعیت است ولی اکثر آنهایی که دنبال فالگیر و رمال و احضار روح می روند تاوان جدا شدن از روح اولیاء و علماء ربانی را می دهند . از منبر و مسجد و روحانی جدا شدن آرام آرام کار را به رجوع به فالگیر ، رمال و جادوگر و شیطان می کشاند . روح انسان طوری است که نیاز دارد با بقیه ارتباط برقرار کند ، حتی در سیر و سلوک این قدر که ارتباط با استاد موثر است کتاب موثر نیست ، کتاب در مرتبه دوم است ، چون تاثیر جنبه های روحانی استاد واقعی سرعت سیر را بیشتر می کند .
همان طور که روح های پاک می توانند از خود انوار معنوی القاء کنند و عزم ها را در توجه به معنویات زیاد نمایند و در نتیجه انسان قدرت تمرکز در مسائل توحیدی نصیبش شود ، بعضی از روح ها چون در مسائل پست متمرکز شده اند ، می توانند روح افراد را تحت تاثیر تنگ نظری خود قرار دهند و در نتیجه بدن انسان چون تحت تاثیر روح است ، آسیب ببیند . شاید طرف خودش نداند که حسود است ولی وقتی امکاناتی را در زندگی شما دید نمی تواند تحمل کند ، روحی که شدیداً به حسادتش میدان بدهد به طوری که سختش باشد که مثلاً شما عینک خود را عوض کرده اید ، به عینک که نگاه می کند ، شرایط از بین رفتن آن پیش می آید ، یا می شکند و یا گم می شود و ... ، این روح مثل یک مرتاض شده است که سال ها روح خود را روی موضوعی متمرکز کرده ، با این فرق که روح خودت را در توجه به افراد متمرکز کرده اند و در اثر آن تمرکز و آن حسادت در برخورد با دیگران ـ حتی ناخودآگاه ـ بر روح افراد تاثیر می گذارند به طوری که جسم آنها هم تحت تاثیر قرار می گیرد ، و یا روح آنها به سوی جهتی سیر می کند که موجب هلاکتشان می شود . به همین جهت به ما فرموده اند امکانات خود را خیلی به نمایش نگذارید .
امیرالمومنین A از دوران کودکی مکرر پیش می آمد که چشم هایشان درد می گرفت . به طوری که ایشان در جنگ خیبر در آن شبی که فردایش خیبر را فتح کردند ، آن قدر چشم شان درد می کرده است که وقتی پیامبر a فرمودند: فردا پرچم را به کسی می دهم که کرار است و فرار نیست . اصحاب می گویند به همه کس فکر می کردیم به غیر از امیرالمومنین A . پیامبر a آب دهان مبارکشان را بر چشمان امیرالمومنین A مالیدند . حضرت علی A می فرمایند : دیگر برای همیشه چشمانم خوب شد . چون رسول خدا a با این عمل امیرالمومنین A را تحت تاثیر روح خود قرار دادند. البته این بر اثر تأثیر شفابخشی آب دهان حضرت نیز بوده است.
در خاطرات آیت الله بروجردی داریم که ایشان در دوره ی میانسالی چشمشان ضعیف می شود و خیلی غصه می خورند که مطالعه و تحقیقاتشان مختل شده است ، می گویند در بین دسته عزاداران امام حسین A که گِل روی سرشان مالیده بودند یک کمی از آن گِل ها را به چشمانم مالیدم و تا سن 80 سالگی دیگر نیازی به عینک نداشتند . چون از طریق گِل های سر عزاداران سید الشهداء A به نور آن حضرت متصل شدند و روحشان تحت تاثیر نور حضرت سیدالشهداء A به نحو بهتری قدرت تدبیر بدنشان را پیدا کرد .
در مورد میدان عمل انسانی که قدرت چشم زخم زدن دارد موضوع بر همان اساسی است که خداوند در مورد ساحران فرمود که : «وَ ما هُمْ بِضارِّینَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّه»[2]، «آنها نمی توانند به احدی ضرر برسانند مگر به اذن خدا.» همان طور که شما از دیگر عوامل ممکن است به اذن الهی ضربه بخورید» ، چشم زخم هم از آن عوامل است ، زمینه ی تاثیر در شما باید فراهم باشد ، مثل سرماخوردگی که زمینه ی تاثیر ویروس آن در شما باید باشد ، و یا مثل فریب خوردن از افراد که با تحریک خیال انسان را فریب می دهند . ریشه ی تمام این تاثیرات ، در تاثیرپذیری روح در خود انسان است . کسی که توکلش به خدا کم است بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرد و به اسباب های دنیایی امیدوار می شود . روحی که با خدای واحد به نحو مطلوب مرتبط نیست ، جهت روحش در آرزوهای دنیایی پراکنده است و لذا عزم واحد ندارد و جهت روحش به همان اندازه ضعیف می شود و تحت تاثیر روح فردی قرار می گیرد که قدرت چشم زخم دارد .
مگر می شود هم چشم زخم نخوری و سحر و جادو بر تو اثر نکند و هم سجده و رکوع طولانی نداشته باشید؟ اکثر مردمی که به نحو مطلوب به عبادت نمی پردازند عموماً از شیطان بازی می خورند ، حال یا جادوگران بازیشان می دهد یا خیالاتشان تحت تاثیر تبلیغات قرار می گیرد ، فرق نمی کند ، اگر برایت جادو هم نکنند ، هزار جور دیگر جادو شده ای ، نجات از این خطرات را باید رکوع و سجود حل کنیم . مگر این خانمی که الان موهایش را بیرون گذاشته و به خیابان آمده سحر نشده است و سرنوشتی بس خطرناک تر از آن که برایش جادو کرده اند ، ندارد ؟ این را هم شیطان سحر کرده است ، منتها نه از طریق جادوگر ، از طریق تبلیغات دنیای کفر . ریشه ی تاثیر هر دو هم در بیرون آمدن از بندگی خدا و در بی توکلی و بی ایمانی است . شیطان او را یک طور ، مرا یک طور دیگر ، شما را هم به نحوی دیگر سحر کرده است ، جدایی از شیطان با پناه بردن به خدا ممکن است . از طریق بندگی پروردگار است که می شود با نور خدا مسئله را حل کنید .
بسیاری از مردم اعتقاد دارند که در بعضی از چشمها قدرت خارق العادهای وجود دارد که وقتی از روی تعجب، حسرت، و حتی رأفت و مهربانی به چیزی نگاه کنند، آن را دگرگون ساخته ، اگر آن چیز انسان باشد او را بیمار و یا دیوانه می کند. عقل این مسئله را محال نمی شمرد. زیرا امروزه بسیاری از دانشمندان معتقدند که در بعضی از چشمها قدرت مغناطیسی خاصی نهفته است که از کارایی زیادی برخوردار است و حتی این نیرو می تواند با ممارست و تمرین به دست آید. مرتاضان با نیروی چشم کارهای عجیب و غریب انجام می دهند و کسی هم عمل آنها را انکار نکرده است. اما روایات اسلامی درباره چشم و چشم زخم بیاناتی دارد.
اسماء بنت عمیس خدمت رسول خداa عرض کرد: گاهی به فرزندان جعفر چشم زخم می زنند، آیا "رُقْیِه" ای برای آنها بگیرم. (مقصود از رقیه دعاهایی است که می نویسند و افراد برای جلوگیری از چشم زخم با خود نگه می دارند و آن را تعویذ نیز می گویند). پیامبرa فرمود: آری، مانعی ندارد، اگر چیزی می توانست بر قضا و قدر پیشی گیرد چشم زدن بود.[3]
در کتاب شریف نهج البلاغه آمده است که چشم زخم حق است و توسل به دعا برای دفع آن نیز حق است. پس انسان باید خودش را در مقابل چشم زخم و اثرات سوء آن مسلّح کند و با اعتماد به نفس و دادن صدقه و خواندن آیه شریفه «آیة الکرسی» و خواندن سوره های «قل اعوذ برب الفلق» و «قل اعوذ بربّ النّاس» و «قل یا ایها الکافرون» و «قل هو اللَّه احد» و نیز دعاهای مخصوصی که در کتاب شریف مفاتیح الجنان وجود دارد از خود و خانوادهاش رفع و یا دفع بلا کند.
البته لازم به توضیح است که انسان بر اثر اعتقاد به چشم زدن نباید با تلقینات و تخیلات زاید فکر خود را مشغول و تمام حوادث را به چشم زدن مربوط کند. هر حادثه ای در دنیا به علتی مربوط است و باید در پی علتهای آن بود در عین حال اعتماد به نفس، جسارت و جرأت، ایمان و تقوای بالا موجب مقاومت بیشتر انسان و عدم تأثیر گذاری سحر ساحران و یا چشم زدن می شود، در عین حال انسان همیشه باید از شر دیگران به خدا پناه ببرد.
در پاسخ به این سؤال به روایت جالبی از امام صادق A بر می خوریم: چشم زخم حق است .... اگر در این مورد ترسیدی، پس بگو: «ما شاءالله لا قوّة إلاّ بالله العلیّ العظیم.»[4]
وقتی احساس کردی نگاهت در دیگران تاثیر منفی می گذارد این جمله را سه بار تکرار کن. نیز امام صادق A فرمود: «اگر از چیزی نسبت به برادر مؤمنت تعجب کردی، در حق او دعا کن! زیرا چشم زخم حق است.»[5]
خواندن سوره های فلق و ناس و نیز "آیه الکرسی" و "ان یکاد" در جلوگیری از حوادث مربوط به چشم بسیار مؤثر است.
1ـ الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج6، ص258.
1ـ سوره ی بقره ، آیه ی 102.
1ـ مجمع البیان، ج 10، ص 341.
2ـ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 60، ص 26، ح 23.
3ـ همان، ص 25، حدیث 19.
چشم زخم ازناحیه شیطان است و باعث میشودخصلت های شیطانی شخصی وارد بدن و روح شخصی دیگرشود. مثل حسادت /درغگویی/بیحوصلگی/خصاصت/مال اندوزی و تمام صفات بد . وراه ان پناه بردن به خداست و گفتن لعنت خدا برشیطان درونم است